“KURUMSALLAŞMA” KAVRAMINI SADELEŞTİRMEK VE BAŞARIYA ENDEKSLEMEK
Kıymetli Okuyucular Merhaba,
Öncelikle, sabırla ve dikkatle okuyacağınız bu yazı için şimdiden teşekkür ederim. Zira önemli noktalara değinerek, pratik bilgiler vermek amacımız olacak. Bu yazımızda ağırlıklı olarak üretim yapan firmalardaki gerçeklerden yola çıkacağız.
Konuyu “anlaşılır şekilde ve gündelik hayatımızdan örneklendirerek sade bir şekilde” anlatmanın önemine vurgu yaparak başlayalım.
Dikkat ederseniz; dünyanın en başarılı firmalarının izledikleri yol incelendiğinde >> temelinde >> gerçekçi yaklaşımlar ve sade (yalın) düşünce tarzına tanık olursunuz.. Hatta “basit düşünüp, nitelikli sonuçlar hedeflemek” demek >> düşük maliyetle en hızlı gelişimi kaydetmek demektir.. Bu gelişim bir diğer adı “verimlilik” ve “etkinliktir”
Günümüzde rekabet giderek kızışıyor evet, global markalar maliyet avantajı sağlıyor evet, finansal güçleri sayesinde daha rahat yatırım yapabiliyorlar evet, tedarikte öncelik ve iyi fiyat alabiliyorlar evet.. Lakin tüm bunlar, bu markalara da mutlak üstünlük sağlamıyor.. Evet “mutlak üstünlük sağlamıyor” dedim.. Çünkü her firma kendini yeniledikçe, global trendler ile hizalandıkça ve işini iyi yaptıkça fark yaratıyor, değerleniyor, daha verimli bir çalışma sistematiğine sahip oluyor. Bu da hem rekabetçiliğini arttırıyor hem de maliyetlerini düşürüyor.. Unutmamak gerekir ki; esas mesele ilerlemektir.. Ve unutmamak gerekir ki; 1 >> 0’dan büyüktür.
“Nedir etkin ilerlemenin sırrı?” dersek >> “Kurumsallaşma” ve “Sanayide Dijital Dönüşüme Uyum” diyebiliriz.. Dikkat ederseniz önceliğe “ciroyu” koymadım.. Çünkü ciro aldatıcı bir unsurdur. Evet, aldatıcı bir unsur.. Buraya bir virgül (,) koyarak yazımıza devam edelim.
“Hiçbir başarı sadece «teknik» veya sadece «beşeri» bileşenler içermez.” Peki ne demek bu?
Tam da bu noktada, yine eğitimlerde kullandığım bir cümleye dikkatinizi çekmek isterim:
“Dünyanın en iyi yatırımını da yapmış olsanız, en üstün teknolojilerini de kullanıyor olsanız >> eğer sistemin yönettiği kurumsal bir yapınız yoksa ve nitelikli iş gücünüz sisteme yeniliyorsa; sonuç pek değişmiyor”. Diğer bir deyişle >> yapılan maddi yatırımlar, harcanan emek >> karşılığında beklenen sonucu vermiyor.. Bazılarımız şu an bunu çok anlamlandıramadı ya da buna katılmadı.. Hatta “Nasıl yani?” dedi.. Hepsine saygı duyarak, devam edelim.
Dönelim tekrar kurumsallaşmaya.. Öncelikle kurumsallığı tanımlarsak:
Kurumsallık göreceli ya da firmanın büyüklüğü ile direkt ölçülebilen bir kavram değildir.
Temel anlamda kurumsallık;
- İş yapış şekillerinin sonuçlara direkt etkisinin görüldüğü,
- En standart (yani varyasyonu düşük) sonuçların elde edildiği,
- Elde edilen standart sonuçlar üzerinden sürekli iyileştirmelerin yapılabildiği,
- Yapılan iyileştirmelerin direkt maliyetler üzerinde olumlu olarak hissedildiği,
- Sebep-Sonuç ilişkilerinin en iyi tanımlandığı,
- Kritik başarı faktörleri tanımlanmış,
- Süreçlerdeki performansları ölçülebilen,
- Karar destek sistemlerinin ve kesin karar sistemlerinin var olduğu
- Şirketin veri tabanından net sonuçlar üretilebilen,
- Yaşanılan anı veya gerçekleşen değerleri raporlamak yerine; geleceğe far yakabilecek bir raporlama sistemine sahip olan,
- Rakiplerin örnek aldığı uygulamaları olan,
- İşleyiş süreçleri tek bir kişi ya da yöneticiye bağlı olmayan,
- Hedefleri, stratejileri ve buna bağlı eylemleri doğru belirlenmiş olan,
bir ‘şirket gelişmişlik düzeyi’ göstergesidir.
Yönetim danışmanlığı ve kurumsal deneyimlerime dayanarak; sizlere yarı kurumsal firmanın >> kurumsal firmadan farkını kısaca kendi ifadem ile anlatayım:
- Sizde “Yanlış giden bir şeyler var” hissi oluşturan,
- Fazla Mesai ile işlerini çözmeye çalışan,
- Patronunun kendisi ile ilgili olmayan konulara müdahil olduğu,
- Kurum için değil, patronun hoşuna gidecek şekilde çalışan,
- Bireysel ilişkilerin ön plana çıktığı,
- Atama ve terfilerde fırsat eşitliği ve liyakat yerine, bireysel görüşlerin ön planda olduğu,
- Ölçemeyen, ölçüm yöntemlerini sürekli değiştiren,
- Verimlilik yerine önce ciroya odaklanan,
- Rekabet için gerekli koşulları sağlayamayan, bu donanıma sahip olmayan,
- Ürettiği adette ve kârlılıkta değil, sadece yaptığı zamlar ile cirosunu arttıran,
- Çalışan sayısı artışı, reel büyümesinden oldukça fazla olan ya da bu büyüme oranını insanları daha çok çalıştırarak dengelemeye çalışan,
- Personel sirkülasyonunun (yani şirketten ayrılmaların) çok yaşandığı,
- Piyasa değerlerinin altında maaş teklifi sunan,
- Çalışan memnuniyeti adına pek adım atmayan, attığı adımlarda tutarlılık göstermeyen,
- Geçmiş çalışma alışkanlıklarından vazgeçmeyen
- Yaptığı bütçelerde büyük sapmalar yaşayan,
- Yakın çevresi ile iş yapan,
firmalara genel olarak yarı kurumsal ya da kurumsal olmayan firmalar diyebiliriz.
Yukarıda bir virgül (,) koymuştuk hatırlarsanız. Cirodan daha önemli ve sürdürülebilir tek bir husus vardır: “Verimlilik + Etkinlik”.
Bunun diğer ayağı da “Sanayide Dijital Dönüşüme Uyum”dur. Dijital dönüşüm, en özet hali ile: İzlenebilirlik, Yapay Zeka, Karar Destek Sistemleri, Otomasyon, Veri Toplama sanatıdır. Dijital dönüşüme uyum sağlayamayacak firmaların ise, yakın bir gelecekte, sert bir şekilde rekabette geriye düşeceği >> yerel ve uluslararası tüm otoriteler tarafından kabul edilmiştir. Lütfen buna dikkat edelim..
Peki, yine deneyimlerden yola çıkarak, firmaların “Dijital Dönüşüm” yolculuğunda yaptıkları hatalardan kısaca bahsedelim isterseniz:
- Dijital Dönüşümün net olarak anlaşılmaması, çalışanların hazırlanmamaları
- İnsan kaynakları yapısının dijitalleşmeye yatkın ve yetkin kişileri bünyeye kazandırmaması
- Yeni çalışma biçimlerine karşı olan direnç
- Kurumun dijitalleşme yolculuğunda ihtiyacı olacak yeni pozisyonların tahmin edilememesi, doldurulamaması
- Veri tutmaya ve nitelikli veri tutmaya önem verilmemesi
- Akıllı raporlar ve karar destek sistemleri kurmak yerine, geleneksel raporlamada ısrarcı olunması
- Önceliklerin belirlenmemesi
- Yatırım planlarına ve stratejik hedeflere «dijitalleşme» başlığının eklenmemesi
- Kendi sektöründeki firmaların dijitalleşme konusunda neler yaptıklarının, kat ettikleri yolun takip edilmemesi, geride kalınması
- Endüstri 4.0 kavramının temel gereksinimlerinin kurum içinde iyi anlaşılmaması
- Kurum içinde bütünsel bir dönüşüm içine girilmemesi, lokal hamleler yapılması
- Yatırımların fayda/maliyetlerinin hesaplanmaması, getirilerin gözden kaçırılması
diye maddelendirebiliriz..
Son olarak, şirket ömürleri ve uzun ömürlü şirketlerin sırlarından bahsedelim:
Firmalar; Girişim başlangıcı, büyüme ve gelişme, mülkiyet genişlemesi gibi yükseliş trendi >> bir anda doygunluk seviyesine ulaşacaktır. Doygunluk dediğimiz şey “en üst seviyedeyiz” anlamında değildir.. Ne yazık ki “doygunluk seviyesi” bir firmanın gerileme ve kötüye gidişatının başlangıcıdır.. Bu seviyeden sonra >> kötüye gidişatı durdurmak tabir yerinde ise olanaksızdır..
Kötüye gidişatta; eski başarılar beklenir >> eski başarılar elde edilemeyince sistem arayışı ve kurumsallaşma isteği belirir >> bu da başarısız olur. Akabinde yeni kuşaklara devretmeye çalışırken >> kurum çöküşe ya da el değiştirmeye doğru sürüklenir. Bu durum, ne yazık ki, adeta matematiksel bir gerçek gibi şaşmayan bir şekilde önümüze çıkmaktadır.
Karamsar olmamak lazım.. Şöyle ki; kurumsallaşmaya önem veren ve kurumsallaşmanın basit kuralları uygulayan firmaların büyük kazanımlar elde edeceğine şüphe yoktur. Kıymetli firmalarımıza ise en önemli önerim: Basit düşünmeleri >> yalın ve anlaşılır sistemler kurmaları >> çalışanları tüm süreçlere dahil etmeleri >> hedeflerini belirlemeleri ve değiştirmemeleri >> etkin olmaya ve verimliliğe önem vermeleri >> çalışanlara ödev ve yetki vermeleri >> nitelikli sonuçlar beklemeleridir.
Lütfen unutmayın: Başarısız olmak zor, başarılı olmak ise kolaydır. Evet “başarısız olmak zordur” dedim.. Çünkü başarısız olmak için pek çok hatayı bir arada yapmanız gerekir.. Başarılı olmak için ise zor olmayan kuralları uygulamak ve kendi çizdiğiniz rotayı izlemeniz yeterlidir.
Sevgi, Saygı ve Selamlar.
Onur Önel
“Birisi Patrona Gerçeği Söylesin” 3.baskı kitabının yazarı
Eğitmen | Yazar | Yönetim Danışmanı | Topluluk Konuşmacısı
0533 816 27 78
linkedin.com/in/onuronel/
instagram.com/onuronel_kurumsal/
